Yaygın Gelişimsel Bozukluklar (YGB) Destek Eğitim Programı, çocuklarda ve yetişkinlerde gelişimsel becerilerdeki eksiklikleri, iletişim ve sosyal etkileşimdeki zorlukları, tekrarlayan davranışları ve sınırlı ilgi alanlarını hedef alarak, bu bireylerin eğitim, gelişim ve sosyal becerilerini artırmaya yönelik bir eğitim programıdır. YGB, genellikle otizm spektrum bozukluğu (OSB), Asperger sendromu, desentegratif bozukluk gibi durumlardan kaynaklanır. Bu bozukluklar, bireylerin sosyal etkileşimleri, dil gelişimi, öğrenme ve davranışları üzerinde farklı seviyelerde zorluklara yol açar.

Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Destek Eğitim Programı, bu bozukluklarla yaşayan bireylerin sosyal becerilerini, iletişim yeteneklerini, günlük yaşam becerilerini, okulda veya toplumda bağımsızlıklarını artırmayı amaçlar. Ayrıca, bireylerin duygusal ve psikolojik gelişimlerine destek sağlayarak, daha sağlıklı ve bağımsız bir yaşam sürmelerine yardımcı olmayı hedefler.

Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Destek Eğitim Programının Temel Amaçları:

1. Sosyal Beceri Gelişimi: YGB'li bireylerin sosyal etkileşimde bulunabilme, arkadaş edinme, başkalarıyla ilişkiler kurma becerilerini artırmak.

2. İletişim Becerileri: Dil ve konuşma becerilerinin geliştirilmesi. Bireylerin kendilerini ifade edebilmeleri, başkalarına anlaşılır bir şekilde iletişim kurabilmeleri sağlanır.

3. Davranışsal Destek: Olumsuz ve tekrarlayan davranışların yönetilmesi ve yerine daha uygun davranışların kazandırılması.

4. Bağımsızlık: YGB'li bireylerin günlük yaşam becerilerini geliştirmeleri ve bağımsızlık kazanmaları.

5. Duygusal ve Psikolojik Destek: Duygusal zorluklarla baş edebilmeleri için bireylerin psikolojik destek alması, özgüven ve özsaygılarının artırılması.

Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Destek Eğitim Programının İçeriği:

Bu program, genellikle bireysel ihtiyaçlara göre özelleştirilir ve birden fazla alanda eğitim sağlar. Yaygın Gelişimsel Bozukluğu olan bireyler için destek eğitim programlarında yer alan bazı temel alanlar şunlardır:

1. Dil ve İletişim Becerileri:

   • Dil Terapisi: Konuşma bozuklukları ve dil gecikmelerine yönelik destek sağlar. YGB'li bireylerin iletişim kurabilme becerilerini geliştirmeye yönelik çeşitli dil becerisi teknikleri uygulanır.

   • Alternatif İletişim Yöntemleri: Konuşma güçlüğü çeken bireyler için, işaret dili, iletişim kartları veya teknolojik destekli cihazlar kullanılabilir.

2. Sosyal Etkileşim ve Davranışsal Beceriler:

   • Sosyal Hikâyeler: Bireylerin sosyal durumları anlamalarına ve uygun şekilde tepki vermelerine yardımcı olmak için kullanılan tekniklerdir. Örneğin, sosyal beceri hikâyeleri aracılığıyla, bir çocuğun arkadaşlarıyla oyun oynaması için gereken adımlar öğretilebilir.

   • Rol Yapma ve Drama: Sosyal becerilerin gelişmesini desteklemek amacıyla, bireylerin doğru davranışları öğrenmeleri için etkileşimli ve tekrarlanan oyunlar yapılabilir.

   • Davranışsal Modifikasyon Teknikleri: Olumsuz davranışları değiştirmek ve yerine uygun davranışlar kazandırmak için ödüllendirme veya pekiştirme yöntemleri kullanılır.

3. Duyusal Entegrasyon ve Motor Beceriler:

   • Duyusal Entegrasyon Terapisi: Duyusal sistemin düzgün çalışmasını sağlamak amacıyla yapılan terapi. YGB'li bireyler sıklıkla duyusal aşırı hassasiyet veya duyusal yetersizlik yaşayabilirler, bu nedenle duyusal terapi ile bireylerin çevreyi daha rahat algılamaları sağlanır.

   • Fiziksel Aktivite ve Motor Beceriler: İnce motor beceriler, el-göz koordinasyonu ve denge gibi motor beceriler de eğitim programının bir parçası olabilir. Bu aktiviteler, bireylerin günlük yaşamlarını daha bağımsız hale getirmeyi amaçlar.

4. Okul ve Mesleki Eğitim:

   • Okul Becerileri: YGB'li bireylerin okulda daha başarılı olmaları için uygun öğrenme stratejileri geliştirilir. Özellikle dikkat, konsantrasyon ve akademik becerilerde gelişim sağlanır.

   • Mesleki Eğitim: YGB'li bireyler için mesleki beceriler kazandırmaya yönelik eğitimler de verilebilir. Bu, gelecekte iş gücüne katılım ve bağımsız yaşam için önemlidir.

5. Bağımsız Yaşam ve Günlük Yaşam Becerileri:

   • Kişisel Bakım ve Bağımsızlık: YGB'li bireylerin yemek yeme, giyinme, kişisel temizlik gibi günlük yaşam becerilerini geliştirmeleri sağlanır.

   • Özbakım ve Günlük Yaşam Planlaması: Zihinsel ve fiziksel bağımsızlıklarını artırmak için öz bakım becerileri öğretilir.

6. Aile ve Çevre Desteği:

   • Aile Eğitimi ve Destek: Aileler, çocuklarının eğitim süreçlerinde nasıl destek olabilecekleri konusunda eğitilir. Ailelerin anlayışlı ve sabırlı olmaları sağlanarak, evde de uygulamalar yapmaları teşvik edilir.

   • Çevre Düzenlemeleri: Bireylerin daha rahat bir yaşam sürdürebilmesi için çevrelerinin düzenlenmesi. Örneğin, sınıf veya evde sakinleştirici unsurların eklenmesi.

Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Destek Eğitim Programının Yöntemleri:

1. Erken Müdahale: YGB'li bireylerde, erken yaşlarda başlayan müdahaleler daha etkili olabilmektedir. Bu nedenle, erken yaşta tanı almış bireyler için programlar daha yoğun bir şekilde başlar.

2. Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP): Her bireyin ihtiyacı ve gelişim düzeyi dikkate alınarak özel bir eğitim planı oluşturulur. Bu, öğrencinin güçlü yanlarını desteklemek ve zayıf yönlerini geliştirmek için özelleştirilir.

3. Yapılandırılmış Öğrenme Ortamı: YGB'li bireyler, genellikle daha yapılandırılmış ve belirli kuralların olduğu ortamlarda daha rahat öğrenirler. Bu tür ortamlarda, günlük rutinler ve aktiviteler net bir şekilde belirlenir.

4. Tekrar ve Pekiştirme: Öğrenilen bilgilerin pekiştirilmesi için tekrarlar yapılır. YGB'li bireyler, yeni becerileri öğrenmekte zorlanabileceğinden, bu becerilerin pekiştirilmesi önemlidir.

5. Destekleyici Teknolojiler: YGB'li bireylerin öğrenme süreçlerini kolaylaştırmak amacıyla, teknolojik cihazlar ve yazılımlar kullanılabilir.

Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Destek Eğitim Programının Faydaları:

• Sosyal Beceriler: YGB'li bireyler, sosyal etkileşim ve iletişimde daha başarılı hale gelir.

• Bağımsız Yaşam: Günlük yaşam becerilerinde gelişim sağlanarak, bireylerin daha bağımsız bir yaşam sürmeleri sağlanır.

• Akademik Başarı: Okulda başarılı olmak ve gelecekte mesleki beceriler kazanmak için gerekli destek sağlanır.

• Duygusal Destek: YGB'li bireylerin özgüvenleri artar ve psikolojik olarak daha sağlıklı bir yaşam sürmeleri sağlanır.

Sonuç:

Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Destek Eğitim Programı, YGB'li bireylerin sosyal, iletişimsel, akademik ve günlük yaşam becerilerini geliştirmeye yönelik kapsamlı bir destek programıdır. Bu program, bireylerin bağımsızlıklarını artırmayı, toplumsal yaşama daha etkin katılmalarını sağlamayı ve daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olmayı amaçlar. Eğitimin kişiye özel olarak uyarlanması, başarının temel faktörüdür.